تجربه بازی‌های ساختنی و جمعی (ماینکرفت، رابلاکس): پل ورود نوجوانان به متاورس
وقتی سخن از متاورس (Metaverse) به میان می‌آید، بسیاری از نوجوانان بی‌آنکه بدانند، پیش‌تر پای در این دنیا نهاده‌اند. بازی‌های ساختنی و جمعی مانند ماینکرفت (Minecraft) و رابلاکس (Roblox) نه فقط سرگرمی، بلکه دروازه ورود به مفاهیم اساسی دنیای مجازی به شمار می‌آیند.
خلاقیت و همکاری در فضای آزاد
در ماینکرفت، هر بازیکن می‌تواند دنیای مخصوص خود را با بلوک‌های ساده یا پیشرفته بسازد: از خانه‌های ایرانی با ایوان و بادگیر گرفته تا بازسازی اماکن فرهنگی، یا حتی طراحی پارک علمی اختصاصی. این بازی محیطی باز برای تجربه‌ی ساخت‌وساز، حل مسئله، برنامه‌ریزی و حتی طراحی سناریوی قصه فراهم می‌کند. در کنار آن، قابلیت بازی گروهی این امکان را ایجاد می‌کند تا نوجوانان ایرانی در کنار دوستان خود از سراسر جهان، پروژه‌های مشترک بسازند، لحظه‌ای تفریح و لحظه‌ای یادگیری را تجربه کنند.
رابلاکس از سوی دیگر، محیطی ترکیبی از بازی و توسعه است. نوجوانان در آن نه فقط بازی می‌کنند، بلکه می‌توانند با ابزارهای ساده‌ی موجود بازی‌های خود را خلق کنند، ماجراجویی‌های جدید بسازند و آثارشان را با دیگران به اشتراک بگذارند. حتی برخی نوجوانان با انتشار آثار خود در مارکت‌پلیس رابلاکس، به درآمدزایی نیز رسیده‌اند؛ چیزی که نشان می‌دهد متاورس می‌تواند بخشی از آینده شغلی نیز باشد.
مفاهیم کلیدی؛ دنیاسازی (World Building) و آواتار
در این بازی‌ها، اصطلاح “دنیاسازی” به معنای خلق کامل یک جهان یا سناریوی مجازی است؛ نوجوان با استفاده از ابزارهای طراحی، برنامه‌نویسی ساده (در رابلاکس)، حتی پُرسش از هوش مصنوعی یا گروه دوستان، آثار زنده و واقعی می‌آفریند. هر بازیکن صاحب آواتار (کاره‌ای مجازی یا Avatar) مخصوص به خود می‌شود که نمادی از هویت، سبک یا خواسته‌هایش در فضای دیجیتال است.
مزیت‌های آموزشی و فرهنگی
این فضاها امکانی ویژه برای تمرین همکاری تیمی، حل مسئله، تمرین آداب معاشرت و حتی یادگیری برنامه‌نویسی یا معماری دیجیتال را فراهم می‌سازند. گروهی از معلمان ایرانی نیز این ابزار را برای آموزش دروس علمی یا برگزاری جشنواره‌های فرهنگی با محوریت موضوعات ایرانی (مثل ساخت ماکت تخت‌جمشید یا مسجد جامع اصفهان) به کار گرفته‌اند.
