بازدید از موزه‌ها و آثار تاریخی همیشه حس و حال خاص خودش را داشته است. بسیاری از ما دوست داریم آثار باستانی یا مکان‌هایی را ببینیم که شاید هرگز امکان سفر به آن‌ها را نداشته باشیم. اما حالا با فناوری واقعیت افزوده (Augmented Reality یا همان AR)، این آرزو تا اندازه زیادی به واقعیت نزدیک شده است.
واقعیت افزوده یعنی دیدن چیزهایی که به شکل واقعی در محیط نیستند، اما با کمک دوربین موبایل یا تبلت، روی دنیای اطراف قرار می‌گیرند. برای مثال اگر به یک موزه بروی و گوشی خود را روی مجسمه‌ای نگه داری، ممکن است اطلاعات کاملی درباره سازنده، تاریخچه و داستان آن اثر جلوی چشمت ظاهر شود یا حتی خود مجسمه طوری جان بگیرد که بتوانی آن را در حالت‌های مختلف ببینی. این ویژگی باعث می‌شود بازدیدکننده‌ها، مخصوصاً نوجوان‌ها، ارتباط زنده‌تر و پرهیجان‌تری با تاریخ پیدا کنند.
امروزه بسیاری از موزه‌های بزرگ دنیا مثل موزه لوور فرانسه یا موزه بریتانیا بخش‌هایی برای تجربه واقعیت افزوده فراهم کرده‌اند. حتی اگر نتوانی به آن‌ها سفر کنی، امکان دارد با یک برنامه ساده روی گوشی، آثار را به شکل سه‌بعدی ببینی و جزئیات آن‌ها را کشف کنی.
در ایران هم برخی موزه‌ها کم‌کم با این فناوری آشنا می‌شوند. مثلاً بعضی از موزه‌های تهران و شیراز، اپلیکیشن‌هایی ساخته‌اند که آثار مهم یا نسخه بازسازی‌شده اتاق‌ها و ابزارهای تاریخی را به شکل مجازی نمایش می‌دهند. اگر این فناوری بیشتر وارد موزه‌های کشورمان شود، شاید دیگر لازم نباشد برای بازدید از همه جای ایران سفر کنیم. کافی است گوشی را روی یک تصویر ساده بگیری تا مثلاً نمای کلی تخت جمشید یا آرامگاه سعدی را روبرویت ببینی و در دل تاریخ قدم بزنی.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های واقعیت افزوده در موزه‌ها، آموزش غیرمستقیم است. نوجوان‌ها به‌جای حفظ کردن مطالب طولانی، خودشان جست‌وجو می‌کنند، می‌بینند و تجربه می‌کنند. واقعیت افزوده می‌تواند به حفظ میراث فرهنگی هم کمک کند؛ مثلاً برای آثاری که لمس یا جابه‌جایی آن‌ها خطرناک است، تصویر سه‌بعدی آن در اختیار همگان قرار می‌گیرد و همه می‌توانند بدون آسیب، از نزدیک مشاهده‌اش کنند.
امروز، دنیای مجازی و موزه‌ها بیش از همیشه به هم نزدیک شده‌اند. شاید روزی برسد که هرکس در گوشه‌ای از دنیا بتواند با یک عینک هوشمند، کنار آثار باستانی ایران بایستد و همه جزئیاتش را لمس کند؛ حتی اگر فقط در خانه خودش باشد.
