در فضای متاورس، کاربران قادرند انواع داراییهای دیجیتال اعم از مسکن مجازی، پوشاک آواتارها، آثار هنری و حتی موجودات دیجیتال خلق کنند. اما مسئله اساسی اینجاست: چگونه میتوان مالکیت این داراییها را به شیوهای غیرقابل انکار ثبت کرد؟
پاسخ این پرسش به دو فناوری کلیدی وابسته است:
۱. بلاکچین
(سیستمی غیرمتمرکز برای ثبت تغییرناپذیر دادهها)
بلاکچین در حکم یک دفتر کل توزیعشده عمل میکند که در آن تمام تراکنشها و مالکیت داراییهای دیجیتال به صورت شفاف و دائمی ثبت میشوند. ویژگی منحصربهفرد این سیستم آن است که هیچ نهاد مرکزی کنترل آن را بر عهده ندارد و دادههای ثبتشده پس از تأیید، غیرقابل تغییر هستند.
به عنوان مثال، زمانی که کاربری یک شمشیر مجازی طراحی میکند، اطلاعات مربوط به خالق اثر، تاریخ ایجاد و تمام انتقالهای مالکیت پس از آن، در بستر بلاکچین ثبت میشود. این مکانیزم، امکان جعل یا انکار مالکیت را از بین میبرد.
۲. توکنهای غیرمثلی (NFT)
(نمادهای دیجیتالی منحصربهفرد برای احراز اصالت داراییها)
NFTها در واقع گواهیهای دیجیتالی هستند که مالکیت یک دارایی خاص را اثبات میکنند. هر NFT دارای شناسهای یکتا و غیرقابل تکثیر است که آن را از سایر توکنها متمایز میسازد. این فناوری برای آثار هنری دیجیتال، آیتمهای بازیهای رایانهای و سایر داراییهای منحصربهفرد کاربرد دارد.
برای نمونه، وقتی هنرمندی اثر دیجیتالی خود را به صورت NFT ثبت میکند، در واقع نسخهای دیجیتال از «گواهی اصالت» برای آن اثر صادر میشود. این گواهی حاوی اطلاعاتی مانند هویت خالق، تاریخ تولید و سوابق مالکیت است.
اهمیت مالکیت دیجیتال در متاورس
شناسایی مالکیت داراییهای دیجیتال از چند جهت حائز اهمیت است:
-
ایجاد اعتماد: کاربران میدانند داراییهایشان تحت حمایت سیستمهای امنیتی ثبت میشود.
-
امکان مبادله: داراییهای دیجیتال قابل خریدوفروش، اجاره یا انتقال هستند.
-
حفظ حقوق تولیدکنندگان: خالقان آثار میتوانند از منافع مادی و معنوی آثار خود محافظت کنند.
هرچند این فناوریها مزایای قابل توجهی دارند، اما کاربران باید به ریسکهای موجود نیز توجه کنند. بازار NFT گاهی تحت تأثیر هیجانات کوتاهمدت قرار میگیرد و موارد کلاهبرداری نیز در این فضا خیلی زیاد است. بنابراین، پیش از هرگونه سرمایهگذاری، کسب اطلاعات دقیق و مشورت با متخصصان ضروری است.