در گذشته، رؤیاها و تخیل بخشی خاموش از زندگی نوجوانان بودند؛ نقاشی شخصیت‌های خیالی روی کاغذ، ساختن ماجراهای ذهنی در خلوت، و آرزوهایی که گاه تا سال‌ها ناشنیده می‌ماندند. اما امروزه با ظهور متاورس، این رؤیاها نه‌تنها شنیده می‌شوند، بلکه می‌توانند به زندگی واقعی دیجیتال بدل شوند.
متاورس (Metaverse) فضایی است که مرز خیال و واقعیت را کم‌رنگ می‌کند. در این جهان سه‌بعدی و متصل به اینترنت، هرکسی می‌تواند مکان، زمان یا شخصیتی بسازد؛ مثل نویسنده‌ای که جهان داستانش را زنده می‌کند، یا نقاشی که تابلوهایش کالبد پیدا کرده‌اند. اگر دلت بخواهد در شهری پرواز کنی که هر خانه و خیابانش را خودت طراحی کردی، یا دوست داری اژدهای افسانه‌ای بچگی‌ات را ملاقات کنی، برای نخستین بار این امکان فراهم شده است.
راز متاورس در ظرفیت «آفرینش جمعی» است. نه‌تنها یک نفر بلکه هزاران نفر می‌توانند همزمان دنیایی مشترک خلق کنند. به هر رؤیا می‌توان پر داد؛ چه رویای مدرسه‌ای متفاوت با همکلاسی‌های منتخب، چه شهری الهام گرفته از اسطوره‌ها و داستان‌های ایرانی یا حتی جهانی با قوانین فیزیکی جدید.
برای خیلی‌ها، نقاشی یا نوشتن فقط رؤیای کودکانه است؛ اما متاورس آن را به صحنه عمل می‌رساند. امکانات ساخت و سفارشی‌سازی شخصیت‌ها، فضاها و حتی قوانین جهان مجازی، قدرت خیال را بی‌سابقه گسترش داده است. دانش‌آموزان امروز می‌توانند با ابزارهایی مثل Roblox Studio، Minecraft Education، و پلتفرم‌های بومی، سناریوهای دلخواه را عملی کنند—از مسابقه با یاران افسانه‌ای تا معماری یک شهر آینده‌نگر.
این توانایی، فرصتی است تا نوجوانان ایرانی بخش‌هایی مغفول از فرهنگ خود را بازآفرینی کنند. شاید بخواهی تالارهای افسانه‌ای شاهنامه را بسازی، یا زندگی روزمره مردمان گذشته را بازآفرینی کنی. حتی می‌توان با همکاری دیگران، یک نمایشگاه هنری یا تالار قرآن سه‌بعدی طراحی کرد که هر بیننده را وارد سحر تخیل سازندگانش کند.
چالش این راه، گذر از نگاه مصرفی به نگاه آفرینندگی است: نوجوان امروز صرفاً بازدیدکننده یا گیمر نیست، بلکه می‌تواند معمار و نویسنده دنیای خودش باشد. متاورس آغاز مسئولیت جدیدی است؛ هر ایده ناب، اگر در مسیر آموزش و خلاقیت باشد، روزی وارد زندگی همگان خواهد شد.
